گفت و گو با فرامرز سلیمانی
گفت و گو گر :مهرداد قاسمفر
برنامه نمای دور,نمای نزدیک
رادیو فردا
١١ شهریور ١٣٩٢
:
پس از معرفی کوتاه ...بخشی از یک شعر بلند فرامرز سلیمانی را با صدای شاعر می شنویم
از ما که می گذرد جهان
تصویر ماندن ما می ماند
و ما می بینیم
ما و جهانیم
که از گذاری می کوچیم
که از ما می گذرد
---
نشانی دائم مرا می خواهی
نشانی دائم من آوارگی ست
آوارگی مگر نشانی دارد
آوارگی مگر نشانی می خواهد
آوارگی مگر دائمی باید باشد
می روم از هریت همسایه ام نشانی دایممم را بپرسم
کسی در به رویم نمی گشاید
کسی دریچه یی را باز نمی کند
خانم , آقا ,ببخشید , نشانی دائم من کجاست
رهگذران بی هوده را فرصت پاسخی رایگان نیست
توی یادداشت هایم می گردم
کجاست این دفترهای کوچولوی شعر هایم
دفترهای شعرم را باز می کنم
توی جیب هایم نشا نی دایمم را می جویم
...
آنچه که شنیدید شعری بود از فرامرز سلیمانی -
آقای سلیمانی , خیلی خوش آمدید به برنامه نمای دور, نمای نزدیک .
شما یکی از فعال ترین چهره های شعر و ادبیات معاصر ایران در دهه ٥٠ و ٦٠ بودید اما مدت هاست از شما اثر و مقاله یی منتشر نشده , چرا ؟
فرامرز سلیمانی:منتشر شده ,شاید به دست مخاطب یا خواننده نرسیده .من در این بیست و پنج سال که به آمریکا بازگشتم حدود هزار مقاله چاپ کردم .بیشتر این ها البته در شهروند کانادا ,برر سی کتاب آمریکا,سیمرغ آمریکا, میراث ایران ,دفتر هنر , یا آرش فرانسه ,آفتاب نروژ ,افرا و خط آلمان,رویای سوئد ,شناخت کانادا و نشریاتی از این دست بوده و در این چند سال اخیر به خاطر دلزدگی از نشریات چاپی و کاغذی بیشتر در وبلاگم یا فیسبوک منتشر کردم و کتاب هایی هم در این سالها از من منتشر شده که نمی دانم شما از آن ها اطلاع دارد یا نه
بله لطفن آن ها را نام ببرید-
از کتاب هایی که در ٢٥ سال آخیر در ایران منتشر شده
شب رویایی ها,نیما و موج و دریا ,قصه برای کودکان ...اژینه گرگان ٢٠٠٠ و کتاب عشق نرودا را منتشر کرده .
در آمریکا شبانه باغ سنگی,سبز و سفید و سرخ,گشت دشت ...فصلنامه دوران ویژه نامه شعر فرامرز سلیمانی را در آورده و همین طور اگر به جشن ما اامدی ای غریبه عاشقانه بیا را هم در تیراژ محدود پیمان نیو آورلینز منتشر کرده یک کتاب هم در ونکوور کانادا به نام در مدح لیوان آب پرتقالی تنها منتشر شده و ...نیمایی ها و غیره
آقای سلیمانی , تا پایان دهه ٥٠ نام شما در کنار اغلب چهره های شعر آوانگارد ایران دیده شده -
از شعر حجم و موج نو گرفته تا نوشتن مقالاتی در باره شاعران شعر ناب و غیره ,آیا از دهه شصت خورشیدی و مهاجرت تا ن جریان های شعری ایران را دنبال کردید یا نه
فرامرز سلیمانی:نه تنها دنبال کردم در دهه شصت بلکه طرح نظریه موج سوم را ارایه کردم به خاطر آن که در دهه ٦٠ غیر از مجله آدینه ,پایگاه اصلی انتشاراتیم مجله دنیای سخن بوده که در ابتدا دبیر شعر و ترجمه شعر ش بودم و بعد سردبیرش شدم .در آن شرایط در نیمه دوم دهه شصت بود که نظریه موج سوم را مطرح کردم که مدتی مورد بحث بود در ایران و در خارج و شاید اوج کار شاعری و نا قدی ام بود
با شعر دهه ٧٠ و ٨٠ ایران تا چه حد آشنا هستید و آن را دنبال کردید _
فرامرز سلیمانی:بسیار آشنا هستم چون وبلاگی در این زمینه بوجود آوردم به نام آشنا و سعی می کنم بیشتر و بیشتر هم با آن آشنا شوم
با این ترتیب شعر امروز ایران را در این دهه ها چگونه ارزیابی می کنید -
فرامرز سلیمانی:این شعر ها بر مبنای ساده نویسی بوجود آمد منتها به ساده انگاری و ساده نگری منتهی شد در بخش عمده اش . ولی کوششی که انجام می شود را نمی شود انکار کرد و بایستی همراه ان راه آمد اما شعر همیشه به تجربه های گذشته نگاه می کند .شعر دهه ٧٠ و شعر دهه ٨٠ و حتا شعر دهه ٩٠ که هنوز در آن هستیم تا این قرن را به پایان ببریم این ها همه دارند با نگاه به گذشته و تجربه های گذشته تجربه های تازه یی را ارایه می کنند که به تدریج نیاز به ارزیابی و ارزشیابی تازه یی دارد
خب پاسخ شما به نوعی مبنی بر تجربه گرایی شعری است که در این سه دهه و چهار دهه اتفاق افتاده است .
شما که به موج نو نزدیک بودید و حرکت هایی مثل شعر ناب و شعر حجم و تجربه هایی از این دست-
,سر نوشت این نحله های شع ری و این موج های شعری به کجا رسید .آیا در درون شعر بعد از نسل شما تکثیر شد و یا خاموش شدند -
فرامرز سلیمانی: سرنوشت تمام این موج ها و حرکت ها سرنوشت شعر معاصر ایران است
همچنان که نیما می گوید
ای فسانه خواستند آنان
که فرو بسته ره را به گلزار
خس به صد سال توفان ننالد
گل به به یک تند بادست بیمار
تو مپوشان سخن ها که داری
ما این سخن ها را نباید بپوشانیم و نمی پوشانیم .ما این سخن ها را عرضه می کنیم تا مجموعه این ها تبدیل شود به شعر معاصر ایران .یعنی سرنوشت شعر معاصر ایران در حال تکوین است
به اعتبار این پاسخ آیا می توانیم بگوییم همه این ها دارند همدیگر را هم پوشانی می کند-
و به تدریج تصویر شعر ایران در آینده رقم خواهد خورد
فرامرز سلیمانی :سؤال شما نگاه مثبت شما را نشان می دهد .از شعر مشروطه که به عنوان شعر پیش نیمایی از آن یاد می برم و مقدمه ورود نیماست و خبر آمدن نیما را برایمان می آورد
مثل شعر لاهوتی, شعر دهخدا, شعر عشقی و مانند آن . از آن جا شروع می شود و بعد شعر نیما عرضه می شود در این قرن حاضر . شعر نیما و شعر نو نیمایی به شعر فرانیمایی می آید که در این موج هایی که اسم بردید منعکس می شود و بعد به شعر دهه ها می آید .
هر نسلی که می آید با توجه به تجربیات گذشته کوشش دارد که هویت خودش را به ما عرضه کند و این یک نگاه نقادانه به گذشته و یک نگاه نقادانه و خلاقانه به زمان خودش است .هر نسلی که می آید کوشش دارد نسل پیشین را پس زند و نسل خودش را عرضه کند و با این نو به نو شدن است که شعر همچنان زنده می ماند و متحول می شود و اینست که شاید بیشتر از هر عامل دیگری به آن نگاه می کنیم و تاثیر آن را در هنر های دیگر و از جمله قصه نویسی و نقاشی و مانند آن دنبال می کنیم
آن چه شنیدید نظرات فرامرز سلیمانی بود , شاعر و مترجم و منتقد معاصر از برنامه ی نما ی دور,نما ی نزدیک,
رادیو فردا
No comments:
Post a Comment