فرامرز سلیمانی
اسطوره ی نیما
١٥
آب در خوابگه مورچگان
بامداد,تهران
ویژه نامه ی نیما
آبان تا دیماه ١٣٥٨
تا این زمان آب در خوابگه مورچگان ١٣٥١ آخرین دفتر شعری بود که از نیما به چاپ رسید هرچند که آنگاه در سری کارهای نیما دیوان کامل او با شعر ها ,روباعیات و دوبیتی های طبری نیز یک جا و این بر به ترتیب تاریخ سرودن منتشر شد که از نظر برر سی سیر تحولی شعر نیما گام مهمی بود .نیما در حدود ٧٠٠ رباعی دارد که از این شمار ,بیش از ٢٦١ رباعی در افسانه و رباعیات به کوشش محمد معین و ٢٦٧ طی آن در کتاب زندگانی و آثار نیما یوشیج به چاپ رسیده که بیشتر رباعی های مشترکی بودند اما از میان رباعی های نیما ٤٢٠ طی آن در دفتر آب در خوابگه مورچگان ,تمثیل عصیان نیمایی و انقلابی است که در شعر و ادب ایران به راه انداخت
از شهرام خالقی به هم بر انگیخته ام
خوب و بدشان به هم در آمیخته ام
خود گوشه گرفته ام تماشا را قاب
در خوابگه مورچگان ریخته ام
من می اندیشیدم که در این رباعی ها نیما تحت تاثیر خیام است و با سیر فلسفی او در مقوله ی سر نوشت ,
باز نا مدن , طبیعت گرایی ,دریافت لحظه ها و مرگ اندیشی نزدیکی دارد و زبان نیما نیز در این رباعی ها وامدار خیام است و کلمات خیامی را تکرار می کند اما اکنون می اندیشم که نیما تنها شاعر است که در رباعیات هم استقلال خود را حفظ کرده و همچنان نیما بوده است در حالی که این فرایند را در شعر بازگشتی این روز ها هرگز نمی یابیم
نیما اگرچه با کارها و تجربه های خود در شعر کهن ,ظرفیت های تازه یی را کشف کرده و افق های تازه را نماینده است اما در جا نزده و به راه خود ادامه داده است و از سنت به طراوت رسیده است و این نیز تفاوت عمده ی او با آنانی است که به جای پیشرفت ,گرفتار عقب گرد بوده اند و همه گونه توجیه مضحکی نیز برای بازگشتشان می تراشند
درباره ی دیوان روجا ,دو بیتی های طبری نیما که کمتر شناخته شده است , جداگانه و مفصل تر خواهیم نوشت
No comments:
Post a Comment