ARTLITERATOUR:ARTHUR RIMBAUD MUSEUM/POEMS

Arthur Rimbaud Museum, Harar, Ethiopia

« J’étais insoucieux de tous les équipages »

• 

  Faramarz Soleimani Rimbaud's house in Harar , Ethiopia TODAY is a museum under his name, located about 300 miles from Adis Ababa 
  www.mojmagazine.com
  نخستین مترجم زورق مست آرتور رمبو به فارسی حسن هنرمندی بود و پس از آن ترجمه های دیگری هم از این اثر توسط محمد علی سپانلو و دیگران انجام شده است اوز بیژن الهی نیز ترجمه اشراق ها و فصلی در دوزخ آرتور رمبو منتشر شده است 
  
  

  ۱۸۵۴-۱۸۹۱ آرتور رمبو 

   برگردان : بیژن الهی

  
  
  

  اشراق ها

  
  

  اوراق مصور  " آرتور رمبو "

  
  

  ﭘﺲ از ﺗﻮﻓﺎن

  
  

  ﺧﻴـﺎلِ ﺗﻮﻓـﺎن(1) ﻫﻤـﻴﻦ ﻛـﻪ ﻓـﺮو ﻧﺸـﺴﺘﻪ ﺑـﻮد،

  ﺧﺮﮔﻮﺷﻲﺑﺎز اﻳـﺴﺘﺎد ﻣﻴـﺎن ﺷـﺒﺪر و ﮔﻠﻬـﺎي اﺳـﺘﻜﺎﻧﻲي ﻟﺮزان،

  و ﺳـﺠﺪه ي رﻧﮕـﻴﻦ ﻛﻤـﺎن ﮔُﺰاﺷـﺖ از ﻣﻴـﺎنِ ﺗـﺎرِ ﻋﻨﻜﺒﻮت.

  آه! ﮔﻮﻫﺮان ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ، ـــ ﮔﻠﻬـﺎ ﻛـﻪ، درزﻣﺎن، ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .

  در ﺧﻴﺎﺑﺎنِ ﻛﺜﻴﻒ ، دﻛّـﻪﻫـﺎ وا ﺷـﺪ ﺑـﺎ ﺷـﻘّﻪﻫـﺎيﮔﻮﺷﺖ ؛ و زورﻗﻬﺎ را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ درﻳﺎي ﻻﻳـﻪﻻﻳـﻪ  ﻗﺪ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪه ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺎﺳﻤﻪﻫﺎ.

  ﺧﻮن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد ، ﺧﺎﻧﻪي رﻳﺶ- آﺑـﻲ(2) ، ـــ ﺑـﻪﻛﺸﺘﺎرﮔﺎﻫﺎن،ـــ در ﻣﻌﺮﻛـﻪﻫـﺎ(3) ، ﻛـﻪ ﺧـﺎﺗﻢِ ﺧـﺪاي  از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ رﻧﮓ ﭘﺮاﻧﺪ . ﺧﻮن و

  ﺷﻴﺮﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد .

  ﺳ ﮕﺎﺑﻴﺎن(4) ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ. ﺑ ﻠﺒ ﻠﻪﻫﺎ ﺑﺨﺎر زد ﺑﻪ ﻃـﺎقِ ﺧﺮاﺑﺎت(5). در ﭘﻨﺠﺪري، ﺷﻴﺸﻪﻫﺎﻫﻨﻮز آﺑ  ﺪ وان(6)، ﻛﻮدﻛﺎنِ ﻣﺎﺗﻤﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﺷﮕﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮدﻧﺪ.

  ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮرد دري  و  ، ﺑﻪ ﻣﻴﺪانِ دﻫﻜﺪه ، ﻛﻮدك ﺑﺎزو ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ،

  ﺧﻮد  ﺣﺎﻟﻲي ﺑﺎدﻧﻤﺎﻫﺎ و ﺧﺮوسِ ﺳﺮِ ﻫﺮ ﻣﻨﺎر، زﻳﺮِ اﻧﻔﺠﺎرِ رﮔﺒﺎر.

  ﺧﺎﻧﻢﻧﺎﺷﻨﺎس ارﻏﻨﻮﻧﻲ(7) ﺑﻪ آﻟﭗ ﺑ ﺮﻧﺸﺎﻧﺪ. ﻋـﺸﺎي رﺑ ﺎﻧﻲ(8) و ﺗﻌﻤﻴﺪﻫﺎي او ﻟﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﺷـﺪ ـــ در ﺳـﺪ ﻫﺰار ﻣﺤﺮابِ ﻛﻠﻴﺴﺎ .                                                                       ﻛﺎرواﻧﻬﺎ رﻫﺴﭙﺎر ﺷﺪ. و ﻟُﻘﺎﻧﻄﻪ اﻓﺘﺘـﺎح ﺷـﺪه (9) در ﺧﺎوﻳﻪي ﻳﺨﻬﺎ و ﺷﺐِ ﻗﻄﺒﻲ. دﻳﮕﺮ، ﻣﺎه ﻣـﻲﺷـﻨﻴﺪ ﺷـﻐﺎﻻن زوزه ﻣـﻲﻛُﻨﻨـﺪ درﻛﻮﻳﺮﻫﺎ ﭘﻮﻧﻪ(10)، ـــ و ﻫ ﻴﻬﺎيﻫﺎي ﻧﺎﻟﻴﻦْ ﺑﻪ ﭘﺎي  (11) ﻣﻲژَﻛَﺪ ﺑﻪ ﺑﻮﺳﺘﺎن. آنﮔـﺎه، در ﺟﻨﮕـﻞِ ﺑـﻨﻔﺶِ ﺟﻮاﻧـﻪزﻧـﺎن ، ﻣـﺮا ﺳﺒﺰﭘﺮي (12) ﮔﻔﺖ ﺑﻬﺎر .                                                                            

  ــ ﺑﺠﻮش ، آﺑﺸﺨﻮار، ــ ﻛﻒ ﺑﻪ ﻟﺐ آر، ﻏﻠﺘﻜـﻲ ﺑﺮ ﭘﻞ و ﺑﺮ ﺑﻴﺸﻪﻫﺎ ﺑﺰن؛ ــ ﺷﻤﺪﻫﺎي(13) ﺳﻴﺎه و ارﻏﻨﻮﻧﻬـﺎ،

  ــ آذرﺧﺸﻬﺎ و ﺗُﻨﺪر، ــ ﺑﺮآﻳﻴﺪ و ﺑﻐﻠﺘﻴﺪ؛ ــ آﺑﺎن و ﻏﻤﺎن،

  ﺑﺮآﻳﻴﺪ و ﺑﺮآرﻳﺪ ﺑﺎز.... ﺗﻮﻓﺎﻧﻬﺎ .

  ﭼﻮن از آن ﭘﺲﻛﻪ از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪﻧﺪ، ـــ آه، ﮔﻮﻫﺮانِ دﻓﻦ، و ﮔﻠﻬﺎي ﺑﺎز!

  ـــ زﻫﻲ ﻣﻼل! و ﺷـﻬﺒﺎﻧﻮ و اﻓـﺴﻮﻧﮕﺮِ اﺧﮕﺮﻓﺮوز ﺑﻪ ﻛﻮزهي ﺧﺎﻛﻴﻦ، ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ آن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗـﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺪ، ﭼﻪ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ.

  
  

  
  

  ..................................................

  
  

  1)

   : Delugeﺗﻮﻓﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻋﺎم، و ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲي ﺧﺎص، ﺑﻮﻳﮋه ﭼﻮن ﺑﺎ اول ﺣﺮف ﺑﺰرگ ﺿـﺒﻂ ﺷـﻮد، ﻛـﻪ  ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺷﻌﺮ. ﺳﺎﻧﻮاژهي درﺳﺖﺗﺮش، ﺑﻮﻳﮋه در اﻳﻦ ﺷﻌﺮ، " ﺳﻴﻞ" ﻣﻲ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ، ﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﻴﻞ ﻧﻮح ﺑﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح آوازه ﻳﺎﻓﺘﻪ، از آوردن " ﺗﻮﻓﺎن" ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮدهاﻳﻢ ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ.

  2)

  
  

  Barb – Bleueي داﺳﺘﺎﻧﻲ، ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﻫﺮ زﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ

  3)

  آزاداﻧﻪﺑﻪ ﺟﺎي cirque .

  4)

  ﺳﮕﺎﺑﻲ:  ، castorﺳﮓ آﺑﻲ، ﺳﮕﻼب، ﺑﻴﺪﺳﺘﺮ، ﺑﺒﺮ ( ﺑﻪ ﻓﺘﺤﺘﻴﻦ). " در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ... دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺤﻜﻢ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ... اﻟﺦ" (ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻴﺪ، ذﻳﻞ ﺑﻴﺪﺳﺘﺮ)

  5)

  در اﺻـﻞ، ﭼﻨـﻴﻦ ﻣـﻲﺧـﻮاﻧﻴﻢ ﻛـﻪ "  mazagranﻫـﺎ در  estaminetﻫـﺎ ﺑﺨـﺎر راه اﻧـﺪاﺧﺖ". " " mazagranواژهايﺳﺖ ﻛﺎﻣﻠﻦ دور از ذﻫﻦ، ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي دﺳﺘﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﺷـﻮد. "وﺑـﺴﺘﺮ" ﺑـﺰرگ ﻋـﻴﻦ واژه را، ﻛـﻪ از

  ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ رﻓﺘﻪ، اﺻﻠﻦ ﻧﺎم ﻗﺮﻳﻪﻳﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﻲي اﻟﺠﺰﻳﺮه، و ﺑﺎ اﻳـﻦ ﺷـﺮح: ﻗﻬـﻮهي ﺳـﻴﺎه ﺷﻴﺮﻳﻦ، ﻣﻌﻤﻮﻟﻦ ﺳﺮد و رﻗﻴﻘﻜﺮده، ﻛﻪ در ﻟﻴﻮاﻧﻲ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ". در ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﭼﺎپ ﮔﺎرﻧﻴﻪ، ﻋﻼوهﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ

  ﻣﻲدﻫﻨﺪﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻬﻮه ﮔﺎه ﺑﺎ آب و ﮔﺎه ﺑﺎ ﻋﺮق رﻗﻴﻖ ﻣﻲﺷﻮد، و ﺗﺎرﻳﺦ ﻛـﺎرﺑﺮدش از دوران ﻣﻘﺎوﻣـﺖ  Mazagranﻣﻲآﻏﺎزد در ﻃﻮل ﻣﺒﺎرزات اﻟﺠﺰﻳﺮه. و اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ واژه را ﻣﻴﺎن دو داﻟﻚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺎﻋﺮ، ﻇﺎﻫﺮن، دﻟﻴـﻞ دﻳﮕـﺮي ﺑـﺮﻧﻤﻲدارد ﺟﺰ اﻳﻦﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﻴﺦﺷﺮﻗﻲ واژه ﻧﻈﺮ دارد )ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در " ﺻﺒﺢ ﻣﺴﺘﻲ" ﻫﻢ واژهي  assassinرا ﺑـﻪﺣﺮوف ﺗﻤﺎم – ﺑﺰرگ ﻣﻲ آرد ﺗﺎ از ﻣﻌﻨﻲي راﻳﺞ ﻏﺮﺑﻴﺶ – ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎر – ﺧﺎﻟﻴﺶ ﻛﻨﺪ ﺑﺮش ﮔﺮداﻧﺪ ﺑـﻪ رﻳـﺸﻪ ي دور ﺷﺮﻗﻴﺶ: "ﺣﺸﺎﺷﻴﻦ"(؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاد، ﻣﺜﻠﻦ، ﻗﻬﻮهﻳﻲﺳﺖ ﻛﻪ در اﻟﺠﺰﻳﺮه ﺻﺮف ﻣﻲﺷﻮد؛ و ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاد، در ﻧﻬﺎﻳﺖ ، ﺗﺠﺴﻢ ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﺷﺮﻗﻲﺳﺖ، ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲﺳﺤﺎري و ﺟﺎذﺑﻪﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮﻧﮕﻲ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ. در ﭘﺴﺘﺎي ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮ، دور ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﭼﻴﺰي در ﻣﺎﻳﻪي ﻳﻚ "ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪ" ﻣﺠﺴﻢ ﻛﻨﻴﻢ ﻛـﻪ از واژهي  ،estaminetﻛـﻪ ، ﻣﻄﺎﺑﻖ واژهﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ، ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﻓﻪي ﻛﻮﭼﻚ، "ﺑﺎر" ﻛﻮﭼﻚ، و ﺑـﻮﻳﮋه " ﻛﺎﻓـﻪي ﻛـﻮﭼﻜﻲ ﻛـﻪ ﺗﺪﺧﻴﻦ درش ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ" ( ﻣﻌﻨﺎي اﺧﻴﺮ از ﻳﻚ "ﻻروس" ﻗﺮن ﻧﻮزده). ﻧﻈـﺮ ﺑـﻪ ﻧﻜـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ دﺧـﻞ دارد اوﻻ ﺑـﻪ زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪي ﺷﺎﻋﺮ و ﺛﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ "روﻳﺎي ﺷﺮﻗﻲ" ي او و ﺛﺎﻟﺜﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ " ﺟﻨﺎت ﻣﺼﻨﻮع" ﺷﺎرل ﺑﻮدﻟﺮ و راﺑﻌﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻪﻫﺎ و ﻧﻬﺎﻧﻤﺎﻳﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺟﺎيﺟﺎي " اﺷﺮاﻗﻬﺎ" ي او، ﺷﻚ ﻧﺪارﻳﻢ ﻣﺎ و در " ﺷﺮح" ( ر.ك. "اﺷﺎره" ي آﻏﺎز ﻛﺘـﺎب،3) ﺑﺎزﻧﻤﻮدهاﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮاد ازﻳﻦ ﻣﻜﺎن ﻓﻲاﻟﻮاﻗﻊ، ﻣﻜﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺎﻣﻤﻨﻮﻋﻲﺳﺖ ( ﺣﺘﻤﺎ ﺷﺮﻗﻲ) ﺑﺮاي ﺗﺪﺧﻴﻦ ﻣﺨﺪرات و ﺣﺸﻴﺶ ﻣﺨﺼﻮﺻﻦ: ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن، ﻣﺜﻠﻦ، وﺟﻮد داﺷﺖ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺲ "ﺧﺮاﺑﺎت" ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ! "ﺑﻠﺒﻠﻪ" ﻫﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻬﻮهﺟﻮش؛ ﻣﻌﻨﺎي اوﻟﺶ اﺑﺮﻳﻖ ﺷﺮاب ﺑﻮده اﻟﺒﺘﻪ ( ر. ك . ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﻴﻦ) .

  6)

  "  Dans la grande maison de vitres encore ruisselante ". اوﻻ "ﭘﻨﺠـﺪري" آزاداﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺟـﺎي"ﺧﺎﻧﻪيﻓﺮاخ" ﻧﺸﺴﺘﻪ ـ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻫﻞ ﻓﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ: 1- در ﺣﺪ واژهاي ﻓﺎرﺳﻲ، ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻫﻮﻳـﺖ دارد؛ 2- ﺟﻮ دﻟﺨﻮاه ﺷﺎﻋﺮ اﺻﻠﻲ را، در ﻣﻮﻃﻦﺗﺎزهاش زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ، ﺑﻬﺘﺮ درﻣـﻲآورد؛ 3- ﮔـﺸﺎدﮔﻲ "ﻓـﻀﺎ" را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻤﻲدﻫﺪ، " ﺗﺼﻮﻳﺮ"ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ 4- ﺑﺎ ﺗﺠﺴﻢ درﻫﺎ، ذﻫﻦ را ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي آب دوان از ﺑـﺎران ﻣﻬﻴـﺎﺗﺮ

  ﻣﻲﺳﺎزد. ﺛﺎﻧﻴﺎ ﻣﺘﻦ را دو ﺟﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﺧﻮاﻧﺪ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ "  "deرا ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲي "ﺑﺎ" ) = " داراي..."( ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻳـﺎ"  maison de vitres " را روﻳﻬﻢ ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺸﻤﺮﻳﻢ، ﻛﻪ ﻫﻤﺎن  greenhouseﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ، ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻓﺎرﺳـﻲ"ﮔﺮﻣﺨﺎن" ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺧﺎﻧﻪﻳﻲ ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﺮاي ﭘﺮورش و ﻧﮕﻬﺪاريي ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻧﺎزك (ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﻴﻴﻢ). ﻣﺎ، ﺧﻮد، ﺧﻮاﻧﺶ اول را ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ. ﺑﺎﺧﻮاﻧﺶ دوم، ﻣﻲﺷﺪ: "در ﮔﺮﻣﺨﺎن ﻓﺮاخ، ﻫﻨﻮز ﭼﻜﻪﻛﻨﺎن" ( ﻣﺜﻠﻦ ﺳﻘﻔﺶ). ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺶ ﻣﺎ، ﻓﺤﻮاي ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪﺑﺎران، ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪه، ﺗﺎزه ﺑﻨﺪ آﻣﺪه اﻣـﺎ ﻫﻨـﻮز رﺷـﺎب آب ﺑـﺮﺟﺎﻣﻬﺎي ﭘﻨﺠﺮه ﻟﻐﺰاﻧﻨﺪ.

  7)

    ﺟﺎي " ارﻏﻨﻮن" ( = " ارگ")، در اﺻﻞ، ﭘﻴﺎﻧﻮ.

  8)     

  La messe ، ﻧﻤﺎز وﻳﮋهي ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن. 

  9)     

  اﺻﻠﻦ: " و ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑـﻮد ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧـﻪي ﺟﻠﻴـﻞ". ﺑـﻪ ﺟـﺎي " ﻟﻘﺎﻧﻄـﻪ"، در اﺻـﻞ دارﻳـﻢ " splendide-hotel "  (ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪي ﺟﻠﻴﻞ ﻳﺎ ﺑﺸﻜﻮه)، و اﻳﻦ ﺻﻔﺖ ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻞ اﺳﻢ ﺧﺎص اﺳﺖ، ﻣﺜﻞ " ﻫﺘﻞ ﻛﻨﺘﻴﻨﺎﻧﺘﺎل" ﻣﺜﻠﻦ، و ﺻﺮﻓﻦ ﻧﻤﺎدي از ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪي " ﺷﻴﻚ" اﻣﺮوزي. " ﻟﻘﺎﻧﻄﻪ" (ﻛﻪ اﺻﻠﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﻛـﻲ ي ﻣـﺎﺧﻮذ از اﻳﺘﺎﻟﻴـﺎﻳﻲﻳﻌﻨـﻲ "رﺳﺘﻮران" : ر. ك . ﻣﻌﻴﻦ) ، ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺰو ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎي ﺟﻮاﻧﻲي ﭘﺪران ﻣﺎﺳﺖ، وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﻣﻔﻬـﻮﻣﻲﺑـﻪ

  ﻗﺪﻣﺖ " ﺧﺎوﻳﻪ" ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ، ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﻤﺎدي اﻣﺮوزﻳﻦ ﻣﻲﮔﺮدد. ﺷﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪﻧﻤﺎدي از " آﻏـﺎز"داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ روﻳﺎروي ﻧﻤﺎدي از "اﻧﺠﺎم"؛ ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻣﻮرد اول ﻧﻤﺎدي از ﺟﻬﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮي ﻳﻮﻧـﺎن اﺧﺘﻴـﺎر ﻛـﺮدهﺳـﺖ

  (ﺧﺎوﻳﻪ،  ، le chaosﻫﻴﻮﻻي روز ازل: ر. ك . " ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﻳﻮﻧﺎن" ، ص 401؛ و " ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﺎﻃﻴﺮ ﻳﻮﻧﺎن و روم" ، ص 381) و ﺑﺮاي ﻣﻮرد دوم ﻧﻤﺎدي از ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺧﻮد، ﻧﻤﺎدي از ﺗﻤﺪن ﺷﻬﺮي ) ﻟﻘﺎﻧﻄﻪ(. ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن

  ﻓﺼﻞﭼﻬﺎرم ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي " ﻛﻮدﻛﻲ" ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺎ زﻣﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ را ﺟـﺰو " آﺧﺮاﻟﺰﻣـﺎن" ﻣﻲﺷﻤﺮد. 

  10)                                                                                     

  " ﻛﻮﻳﺮﻫﺎﭘﻮﻧﻪ"، ﺑﺮ ﻗﻴﺎس ﻓﺮﺳﻨﮕﻬﺎ راه، ﺧﺮوارﻫﺎ ﮔﻨﺪم، داﻣﻨﻬﺎ ﮔﻞ، ﻣﺜﻠﻦ. "ﭘﻮﻧﻪ" آزاداﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي  thymﻛﻪ آوﻳـﺸﻦ ﺷﻴﺮازيﺳﺖ ( " واژه ﻧﺎﻣﻪي ﮔﻴﺎﻫﻲ" زاﻫﺪي : 789)

  11)

  "  les eglogues en sabots" . ﺟﺎي " ﻫﻴﻬﺎي"، در اﺻﻞ، "  eglogue " داﺷﺘﻪاﻳﻢ (  eclogueدر اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ) ﺑـﻪ ﻣﻌﻨﺎي " ﻗﻄﻌﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﺷﻌﺮ روﺳﺘﺎﻳﻲ" ( ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻧﻔﻴﺴﻲ و ﻻروس ﻛﻮﭼﻚ) ، " ﺳـﺮود ﭼﻮﭘـﺎﻧﻲ، ﺷـﻌﺮ دﺷـﺘﻲ"(ﺣﻴﻴﻢ). در ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﻲﺷﺪ، ﻣﺜﻠﻦ، "ﻓﻬﻠﻮﻳﺎت" ﺟﺎش ﮔﺬاﺷﺖ ، ﮔﺮﭼﻪ دو ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺠﺰاﻳﻨﺪ. ﻣﺎ، ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل، اﻳﻦﺟـﺎ ،ﺑﻪ ﺧﻮد آزاديي ﺑﺎزﮔﺸﺖ دادهاﻳﻢﺑﻪ "ﻣﺜﻨﻮي" ي ﻣﻮﻻﻧﺎ، ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ـــ آنﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﺰداﻳﻲ ﻧﺸﺪهﺳـﺖـــ ، اﮔﺮ ﻫﻢ ﺳﺮ راﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﺪ، دﺳﺘﻜﻢ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺑﺎر ﻋﺎﻃﻔﻲي واژه را ﺑﻪ ﺣﺲ درﻳﺎﺑـﺪ: " اي ﻓـﺪاﻳﺖ ﺟﻤﻠﻪي ﺑﺰﻫﺎي ﻣﻦ / اي ﺑﻪ ﻳﺎدت ﻫﻲﻫﻲ و ﻫﻴﻬﺎي ﻣﻦ " (ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﻮﺳﺎ و ﺷﺒﺎن) . و اﻣﺎ " ﻧﺎﻟﻴﻦ" ﺟـﺎي " sabot " آﻣﺪهﺳﺖﻛﻪ ﻛﻔﺶ ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﻴﻦ ( ص 7574) ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ ﺑﻪ واژهي " ﻧﻌﻠﻴﻦ" ( ﺑﺮ وزن ﻧﺴﺮﻳﻦ و ﺟﺪا از " ﻧﻌﻠﻴﻦ" ﺑﻪ ﻛﺴﺮ ﻻم ﻛﻪ ﻛﻔﺶ وﻳﮋهي ﻣﻌﻤﻤﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ) ﻛﻪ ﺧﻮد ﺻﻮرﺗﻲﺳﺖ از واژهي " ﻧﺎﻟﻴﻦ" و ﺑﻪ ﻣﻌﻨـﺎي ﻛﻔﺶ ﭼﻮﺑﻲي ﺑﻲﻋﻘﺐ. و ﺻﻮرت " ﻧﺎﻟﻴﻦ" ، اﻟﺒﺘﻪ، ﺗﺮﺟﻴﺢ دارد ﺑﺮ ﺻﻮرت " ﻧﻌﻠﻴﻦ" ، ﭼﺮاﻛﻪ اوﻻ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻴﻦ ﻣﻌﻤﻤـﻴﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻲﺷﻮد، و ﺛﺎﻧﻴﺎ ﺑﺮاي ﺷﻌﺮ ﻓﺎرﺳﻲي ﻣﺎ "ﺻﻴﺪ ﻣﻌﻨﻮي" ﺗﺎزهﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻛﺎرآﻳﻨﺪ و ﻓﻀﺎﺳﺎز : ﺗﺪاﻋﻲ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪ

  12)

  .ﺟﺎي اﻳﻦ "ﺳﺒﺰ ﭘﺮي" ، در اﺻﻞ، داﺷﺘﻪاﻳﻢ "  Eucharis" ،  ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮن ﻧـﺎم ﻳﻜـﻲ از ﺣﻮرﻳـﺎن )  nymph) ﻫﻤـﺮاه  Calypsﺳﺖ، ﻛﻪ در ﻓﻀﺎي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ داﺳﺘﺎن اﺳﺎﻃﻴﺮي "  Telemaque " ﺑﻪ او ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ، ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻓﻠﻨـﻮن. واژه از رﻳﺸﻪﻳﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي ﻟﻄﻒ و ﺣﺴﻦ و زﻳﺒﺎﻳﻲ (grace)وارد زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ ﺷﺪهﺳﺖ و در آنﺟﺎ، ﺑـﺎ ﭘﻴـﺸﻮﻧﺪيﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻌﻠﻲ درش ﻣﻲآورد، ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﺑﺎ ﻟﻄﻒ و ﻣﻠﻴﺢ ﻳﺎ دﻟﺮﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد. واژه، ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ،ﻃﻨﻴﻨـﻲ

  ﻣﺴﻴﺤﻲ دارد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺪاﻋﻴﺶ ﺑﺎﻣﻔﻬﻮم  eucharistieﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي " ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻧﺎن و ﺷﺮاب ﻛـﻪ ﺑﻨـﺎﺑﺮ اﺻـﻮل ﻣـﺬﻫﺐ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ، ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﻣﺎديي ﺑﺪن و ﺧﻮن و روح و ﻗﻮهي اﻟﻮﻫﻴﺖ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ" (ﻧﻔﻴﺴﻲ). واژه ﮔﺬﺷـﺘﻪ از

  اﻳﻦ، ﻧﺎم ﮔﻠﻲﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت در اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻫﻢ آﻣﺪهﺳﺖ و ﺳﺎﻧﻮاژهي دﻳﮕـﺮش، در اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ، " amazon  "lilyﺳﺖ. Echarisﺷﺨﺼﻴﺖ اﺳﺎﻃﻴﺮي ﻣﺸﻬﻮري ﻧﻴﺴﺖ: اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺪه ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣـﺘﻦ "ﺗﻠﻤـﺎك" دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﻧﺪاﺷـﺘﻪام ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ؛ وﻟﻲ اﮔﺮ ﺻﻔﺖ و ﻓﻌﻞ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎ او ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲداﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﻮ ﺷﻌﺮ ﻣـﺎ ﻣﻌﻨـﻲ و رﻧـﮓ وﻳـﮋهﻳـﻲ ﺑﺨﺸﺪ، ﻣﺴﻠﻤﻦ وﻳﺮاﺳﺘﺎران ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﺎ ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ، ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪادهاﻧﺪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد. ﻟـﺬا ﺑﻨﺪه ﺗﺼﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻢ اﻳﻦﺟﺎ ﻣﺮاد ﻫﻤﺎن ﮔﻞ اﺳﺖ )ﺧﺎﺻﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺑﻬﺎر(، ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮﻳﺰادي – ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و ﻟﻄﻒ و ﻣﻼﺣﺖ و ﺣﺴﻦ )  – (graceﺗﺸﺨﻴﺺ )  (personnifieﺷﺪهﺳﺖ. در واﻗﻊ، ﺷﺎﻋﺮ از آﻧﺠـﺎ اﻳـﻦ ﮔﻞ ﺧﺎص را اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮده ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ، ﺑﺎ ﻣﺪد از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﺰادي اﻓﺴﺎﻧﻪﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷـﻮد، ﺳـﻬﻠﺘﺮ ﺑﺪان ﺟﻨﺒﻪي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺑﺪﻫﺪ. ﻃﺒﻌﻦ، از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ واژه ﺑﺎ اول ﺣﺮف ﺑﺰرگ ﺛﺒﺖ ﺷﺪهﺳـﺖ، ﺟﻨﺒـﻪي ﺗﺸﺨﻴـﺼﻲي آن ﻣﺤﺮز ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺨﺺ آن ﭘﺮي اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد! روﻳﻬﻢ،   Eucharisاوﻻ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﮔـﺮد ﺟـﻮي اﻓـﺴﺎﻧﻪﻳـﻲ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ، ﺛﺎﻧﻴﺎ ﭼﻴﺰي از ﻣﻼﺣﺖ و زﻳﺒﺎﻳﻲ زﻧﺎﻧﻪﺑﻪ ذﻫﻦ ﻣـﻲآورد، ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ ﺧﻮدﺑـﻪﺧـﻮد در "ﺳـﺒﺰﭘﺮي" ﻧﻴـﺰ ﻣﻀﻤﺮﺳﺖ؛ و ﺛﺎﻟﺜﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻞ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲي اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ، ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ "ﺳﺒﺰﭘﺮي" ﻧﺎم ﮔﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ، اﻣﺎ ﺧﻮد ﻛﻨﺎﻳﺘﻲﺳﺖ از ﺑﻬﺎر (ر. ك . ﻣﻌﻴﻦ، ص 6181). دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ اﺧﺘﻴﺎر اﻳﻦ واژه، ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ذوق و ﺷﻬﻮد آب ﻣﻲﺧﻮرد، و در " ﺷﺮح" ﻣﺎ ﻣﻔﺼﻠﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺪهﺳﺖ. اﻳﻦﺟﺎ، ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ، ﺟﺎي ﺗﻮﺿﻴﺤﺶ ﻧﻴﺴﺖ.

  13)

  drap  (ﺟﻨﺎزهﭘﻮش)، ﻛﻪ ﻓﺎوﻟﻲ ﺑﻪ ﻛﻔﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮدهﺳﺖ. ﻣﺎ روي ﻣﺮده " ﺷﺎل" ﻣﻲﻛﺸﻴﻢ ﻳﺎ "ﺷﻤﺪ"، ﻣﻌﻤﻮﻟﻦ.       

  
  

  
  
  
  
  

  • • ابدیت L'Eternite

  بازیافتندش! چه را؟

  - ابدیت را.

  همان دریاست

  که آمیخته با خورشید.

  روح جاودان من،

  به خواهش تو نظر می‌کند،

  به رغم آن‌که شب تنها ست

  و روز شعله‌ور.

  پس تو رها می‌شوی

  از آرای بشر،

  از شوق همگان

  و پرواز می‌کنی این سان... (منبع یک- ص ۱۲۴)

  • • ستاره در قلبِ گوش‌هایت...

  ستاره در قلبِ گوش‌هایت سرخِ گُلی می‌گرید جاودانگی، سپیدی را از پشتِ گردن تا باریکیِ کمرگاهت می‌پیچد دریا بر نوکِ پستان‌هایت حنا می‌ریزد و مرد تیرگی را بر اندامِ شاهوارت جاری می‌کند. 

  منبع: آرتور رمبو صدایی از آینده، گردآوری و ترجمه: محمد فلاح نیا
  ---
  
  

  The Drunken Boatزورق مست 

  Down the blank indifference of the rivers, 
  I suddenly lost weigh, my hauliers were gone – 
  Naked, nailed to gaudy totem poles, they’d been 
  Used by screeching redskins for a target.

  As for the sailors – ferrymen of Flemish 
  Corn or English wool – I didn’t give a damn. 
  When their racket and the hauliers had vanished, 
  The rivers let me sail where I pleased.

  Me, last winter, deafer than children’s brains, 
  Into the frenzied lashings of the tides 
  I ran! Never were cast-adrift peninsulas 
  Subjected to a chaos more triumphant!

  The storm blessed my ocean-going rebirths. 
  Lighter than a cork, I danced the waves, 
  Those eternal corpse-rolling waves. 
  Ten nights And never a pang for an imbecile lighthouse eye!

  Sweeter than sour apple-flesh to children, 
  The green water breached my pinewood hull; 
  Splashes of blue wine, bolts of vomit cleansed me, 
  Swept away my rudder and my anchor.

  Since then, I’ve bathed in the Poem of the Sea, 
  Infused with stars, milky, devouring the green 
  Azures where sometimes the pale and ravished 
  Flotsam of a drowned man goes under, thoughtfully;

  Where brief-tinctured bluenesses and madness thrive; 
  Where a slow beat beneath the dazzle of the day – 
  Stronger than alcohol, more great than song – 
  Ferments the bitter rednesses of love!

  Skies fissured by lightning, I’ve known, 
  And spouts, and tide-cracks and currents, 
  And dawns released like flocks of doves, 
  And sometimes I saw what men believed they saw!

  I’ve seen the low sun, nightmare-stained, 
  Freeze in its violet spotlight’s far-flung beam 
  – Like actors in those very ancient dramas – 
  The far-rolling waves, the shiver of their blinds!

  I’ve dreamed the green night of dazzled snows, 
  Slow-rising kiss reaching the eyes of seas, 
  The upswelling gush of unheard-of sap, 
  The blue and yellow flares of singing phosphorus!

  Months I followed the mad mooings of the swell 
  As it battered the reefs, never thinking to question 
  How the radiant feet of Virgin Marys held down 
  The truculent snouts of asthma-gasping Oceans!

  Listen, I struck incredible Floridas, where 
  The eyes of man-skinned panthers melted to flowers! 
  Where reins longer than rainbows drove 
  Bug-eyed cattle under the horizon of the seas!

  I saw boilings of immeasurable swamps, nets 
  Where whole Krakens putrefied in bending grasses! 
  I saw erupting waters implode the doldrums 
  And cataracting distances tumble into depths!

  Glaciers, silver suns, pearling waves, charcoal-glowing skies! 
  Awesome beachings on the floor of brown gulfs, 
  Stinking termites devouring giant sea-snakes 
  Falling from twisted trees, perfumed black!

  If only I’d shown to children those sea-bream 
  Of the blue wave, those golden fish, those singing fish. 
  – The spindrift of flowers cradled my drifting; 
  Mysterious breezes gave me momentary wings.

  A martyr, sometimes, wearied of poles and zones, 
  My rolling sweetened by sobs of the sea, I felt its 
  Shadow-flowers press their yellow cupping glass 
  Against me, and I lulled there, like a woman kneeling . . . .

  An island, almost, the squabbles and droppings 
  Of screaming blonde-eyed birds, bouncing off my planks. 
  I roved, and through my frail ropes 
  The drowned descended backwards into sleep! . . . .

  Me, thus, shipwrecked in an inlet’s tangled hair, 
  Hurricane-hurled at the birdless air, 
  Me, that neither lifeboat nor passing ship could save, 
  A carcass, drunk on water;

  Free, stinking, clambering from violet mist, 
  Me, drilling the blush of skies as if it were a wall 
  Hung with the jam of exquisite poets – 
  Eczema of sunlight, livid streams of snot!

  Me, running, stained with the lunar electric, 
  Mad sailboard, with a black sea-horse escort, 
  When July-cudgelled skies were beaten down, 
  Ultramarine into fiery funnels;

  Me, trembling, feeling the howling rut 
  Of beasts and whirlpools fifty leagues off, 
  Eternal weaver of blue standstills, 
  Longing for Europe, its ancient parapets!

  Archipelagos of stars, islands of raving skies, 
  I’ve seen you open to those who wander: 
  – Is it in these bottomless nights you sleep, exile yourself, 
  Million birds of gold, O strength of the future? –

  I’ve wept too much! Dawns are a heartbreak, 
  All moonlight an atrocity, the sun is bitter; 
  I’m drunk with languor, swelled from the prick of love. 
  Let my keel split! Let me founder in the deep!

  If I desire one water of Europe, it is the black 
  Cold puddle where, in scented dusk, 
  A squatting child full of sadness, launches 
  A boat as frail as a butterfly in May.

  No longer, waves, can I bathe in your moods, 
  No longer plough the cotton-freighter’s wake, 
  No longer sail beneath the hubris of a flag, 
  Nor skiff between the grim-eyed prison-ships.

  
  ARTHUR RIMBAUD
  Translated by John Hartley Williams (2004)